Rrëmbeva një copë letër nga rrëmuja kaotike mbi tavolinën e shkrimit të Moshes dhe përpilova një listë me tesha dimri që duhej të bleja:
Një palë pantallona kadife.
Dy këmisha pambuku.
Dy bluza nate me mëngë të gjata.
Kilota të gjata.
Çorape leshi.
Ndoshta një palë bizhame.
Të gjitha për atë. Kurse për mua:
Pulovër.
Fanellatë kundër erës.
Ose një palë pantallona. Diçka të lirë.
Çorape të gjata e të ngrohta.
Këmishë nate prej pambuku
(Si dhe të zëvendësoj fitilat në furnelën me vajgur dhe llampën e vogël që tregon nëse ngrohësi i ujit po punon apo jo.)
-Dëgjomë, Moshe, – i thashë në mëngjes. – Vera iku dhe ne prapë s’e bëmë atë udhëtimin në Spanjë, ndaj po mendoja të mi jepje mua ato tre mijë e pesëqind siklat e tua për të blerë tesha për dimrin.
-Epo mirë, si të duash, – ma ktheu Moshe. – Por, shiko, më parë duhet të të them diçka. Puna është kështu… Gjatë eskursionit të fabrikës në Nentanja, të kujtohet… para një muaji… kur nuk doje të vije me mua, takova një grua… dhe më pas vazhduam të takoheshim. Tani… epo… po të lë… edhe pse më vjen shumë keq. Për besë! Por ç’të bëj unë, Brasha? Nuk kam zgjidhje tjetër!
Po ku isha unë atë mëngjes, kur ata të dy u takuan për të parën herë në atë eskursion të fabrikës në Netanja? Për aq sa mund të kujtoja, isha tek parukieri. Ndërkohë që Lusieni po më priste tre të katërtat e kaçurrelave, Moshe dhe ajo gruaja u përvodhën pa zhurmë nga leskioni i zëvendës drejtorit dhe u ulën bashkë në kolltukët e tarracës të hotelit në Netanja. Ndoshta prej aty mund të shijonin të plotë pamjen e shëtitores, detit dhe reve. Për çdo kaçurrel timin që binte përdhe, ata shkëmbenin buzëqeshje ose citate të njohura. Kur më në fund Lusieni kishte fikur tharësen e flokëve, ata kishin rënë në dashuri. Kur pagova dhe dola, ata qenë kapur për dore. Po kaçurrelat e mia? Një vajzë, Suzi, me një buzëkuq ngjyrë lejla llamburitës, e cila sot punon si shegerte tek Lusieni dhe ngjan si ndonjë aktore e famshme, i fshiu me fshesë, jashtë në trotuar, aty ku të gjithë i shkelën me këmbë. Më pas erdhi puhiza e detit dhe i rrëmbeu me vete. Po ku janë tani? Ndoshta përtej kufirit, në Jordani. Çfarë marrëzie, të shkoja e të prisja tre të katërtat e kaçurrelave të mia. Pikërisht atë mëngjes!
Të nesërmen e ditës që më tha se s’kishte zgjidhje tjetër, e pyeta:
-Moshe, të paktën më thuaj çfarë kam bërë? Çfarë ka që s’shkon tek unë?
Ai u nxeh, por heshti! Thjesht rrëmbeu pirunin dhe e derdhi zemërimin mbi vezën e zierë, derisa mbi pjatë nuk kishte mbetur veçse një cofëtinë e verdhemë. Ndërsa unë nuk ia shqita sytë pjatës. I trembesha vështrimit të tij. Por ai nuk foli. Ndosha nuk më kishte dëgjuar, ose ndoshta diçka tjetër po bluante ndërmend. Ndodh shpesh që ai ta ketë mendjen gjetkë kur të tjerët po i thonë diçka. Nuk i vë faj për ato herë kur nuk më dëgjon se ç’po i them. Sepse ai ka vërtet një punë të vështirë. Ka përgjegjësi të mëdha mbi shpatulla dhe Alfredi nuk e lë të marrë frymë.
-Moshe, – e provova përsëri, -kaq gjë më detyrohesh. Më thuaj, ku kam gabuar?
Ngrita sytë dhe pashë se Moshe qe fshehur pas gazetës së mëngjesit, por pastaj ndërroi mendje dhe e uli gazetën për të mu përgjigjur.
-Pikërisht ky është problemi me ty… nuk ta nxurri kurrë kaplloqja se kur jam i zënë dhe kur nuk ma ka ënda të flas, kur nuk duhet të më shqetësosh dhe kur të më lësh rehat. Nejse, Brasha, sidoqoftë, nuk je ti… është ajo. Po si nuk e kupton xhanëm?
Tani që e mendoj me qetësi, e shoh se duhej të kisha zgjedhur një moment tjeter për të biseduar me të. Dhe, tani që e mendoj me qetësi, e shoh se muajin e shkuar ka patur plot netë që ai nuk u kthye në shtëpi, ose u kthye vonë, kur mua më kishte zënë gjumi. Nuk është se i kushtova vëmendje. Asokohe mendoja se ndoshta kishte shumë punë, ndonjë porosi e madhe, dhe se Alfredi po e mbante në punë deri në orët e vona të natës. Kur i telefonova fabrikës disa prej atyre netëve dhe nuk mu përgjigj kush, as për këtë nuk e vrava mendjen. Mendova se duhej të kishte qenë në katin përdhes, tek dyqani, ose ndoshta jashtë, tek limani, mbase për të mbikqyrur dërgesat e turnit të tretë. Nuk doja ta shqetësoja. Gjithmonë ka qenë më mirë të mos e ngacmoje kur kishte ndonjë problem apo ndonje presion të madh në punë. As nuk mendova ndonjë gjë të madhe kur tre apo katër herë në shtëpi ra zilja e telefonit dhe, kur e ngrija dhe thosha “alo”, personi në anën tjeter do ta mbyllte pa asnjë fjalë. Mund edhe t’i kisha telefonuar *42-shit, për të parë numrin e kujt më kishte marrë, por as kjo nuk më shkoi ndërmend. Nuk po kërkoja për shenja. Vetëm kur ai më tha: -Brasha, po të lë! -vetëm nga ai moment e në vazhdim nuk kam rreshtur se kërkuari për shenja. Edhe pse, të thuash të drejtën, e ku dreqin do më çojë ky muhabet, gjurmimi i shenjave? E ç’rëndësi ka?
Çdo mëngjes e gjej lavamanin plot me enë të palara, disa nga mbrëmja e djeshme, dhe, në vend që t’i laj, bëj një filxhan kafe, pastaj një tjetër, pastaj një tjetër, ndonjehere edhe një të katërt, derisa zemra fillon e më rreh si e marrë dhe atëherë ulem në tavolinën e tij të punës, marr një copë letër me logon e fabrikës dhe filloj të planifikoj çfarë do të gatuaj për të dy atë mbremjë, çfarë të blej në supermarket dhe çfarë të mos blej në supermarket, por më mirë tek bakalli. Për aq kohë sa Moshe është në shtëpi, unë gatuaj për të. Për aq kohë sa pjesën më të madhe të plaçkave ai i mban në shtëpi, unë laj dhe hekuros. Kur sendet e tija të mos jenë më këtu, ndoshta do të pushoj dhe nuk do të gatuaj për dokohë. Dhe nuk do të hekuros. Pushim! Do të ha në këmbë, direkt nga frigoriferi, dhe kaq! Më pak pjata për të larë.
Nejse, në mëngjes nuk dua të bëj asgjë. Përveçse të shoh televizor: çohem, vesh robdëshambrin, ulem në kuzhinë dhe shoh përmes ndarjes në sallon. Çfarë të ketë…për ninxhat, për leopardët që jetonin në Shkretëtirën e Judesë dhe tani pothuajse janë zhdukur, për mënyrën si njerëzit mbijetojnë në zonat e tërmeteve, për pyjet tropikale dhe krokodilët në rajonet e Brazilit. Më kujtohet një program për dy burra, shokë të ngushtë nga Holokausti, Josel Piktori dhe Josel Shkrimtari, si qëndronin bashkë në një dhomë, duke shtyrë njëri tjetrin, por jo vrazhdë, pak a shumë siç bëjnë shokët, më kuptoni? Ose ndoshta po e bënin sa për sy e faqe, duke pretenduar përpara kameramanit se ishin shokë.
Aty nga mesdita fik televizorin, heq robdëshambrin dhe kthehem në krevat për një sy gjumë, ndërsa pjatat e palara… epo ato mund të presin, fundja ç’nxitim kanë.
Kisha harruar se i pata bërë vetes një omeletë gjënë e parë në mëngjes dhe kisha harruar se e pata ngrënë, por mu kujtua fort mirë se një vezë sy, sa më shumë të ngjitet në tigan, aq më e vështirë është ta lash. Dhe mu kujtua fort mirë se po të hiqja plotësisht dorë nga gatimet e fërguara dhe të nisja një dietë… por kjo s’ka pikë rëndësie. Unë jam një metër e gjashtëdhjetë e gjashtë centimetra e gjatë dhe peshoj gjashtëdhjetë e gjashtë kile, ndaj jam aq sa duhet, të paktën sipas ekspertëve, dhe nuk kam pse të bie në peshë. Unë as nuk e di nëse ajo femra e tim shoqi është më e dobët se unë. Ndoshta është e kundërta… e plotë, disi e kolme… dhe nëse do kisha pak tru, do të bëja mirë të mbushesha ca, në mënyrë që të mos ngjaja si bisht fshese.
Në fund, bëra ç’bëra, pjatat i lava, në rast se ai kthehej në shtëpi për të marrë gjësend tjeter dhe nxehej me mua për çfarëdo arsye.
Mbi frigorifer ndodhet një tabelë e vogël shënimesh, me një mbulesë plastike dhe një laps special që përdoret për të shkruar të gjitha planet e ditës dhe më pas ti mund të ngresh mbulesën plastike dhe ajo fshin gjithçka, nuk ngelet më asgjë, sikur të mos kishte qenë kurrë.
Domate.
Karrota.
Panine.
Djathra.
Nga sot e tutje nuk ka më lojra krevati.
Nuk kam pse të vë më ato sutjenat e ngushta me dy vrima në gjoks, që aq shumë i pëlqejnë atij.
-Më bëj mua atë që ke bërë në Tiberia.
-Sot dua të më bësh stilin e Kupës së Verës.
Gjithashtu nuk kam pse të shtirem për orgazmën.
Bukë të bardhë.
Vezë.
Kafe e menjëhershme.
Qese plehërash.
Sapun për pjatalaresën dhe ilaç rrobash për lavatriçen.
Shkrepse.
Në rubrikën e këshillave të Sigalit shkruhet:
Mosha është çështje mendësie. Jeni aq plak se edhe ndiheni.
Një mashkull për para sesksit dhe një mashkull pas seksit janë dy qenie krejt të ndryshme.
Që ai mos t’ju tradhtojë, bëhuni një harem për të. Variacioni seksual: çdo grua e zotëron.
Ekspozitë: Kiti Kensingtoni rrëfen nëntë mënyra për t’u dukur e mistershme. Por, mbi të gjitha, mos harroni se një marrëdhënie ka të bëjë pikësëpari me vlerësimin dhe respektin reciprok.
Ekspertët danezë analizojnë misterin e dashurisë: Një lloj egoizimi? Një lloj altruizmi? Apo të dyja?
Eskluzive: Pazit Linkvitzi flet. Tregon për herë të parë mbi krizën në marrëdhënien me Ziki Zentnerin: “Si e shndërrova ftohtësinë time në një armë vdekjeprurëse në shtrat.”
Seksi dhe çiltërsia: dy të kundërta?
Në brendësi të prirjes së fundit: Një grua në moshë merr një riosh për të dashur.
Hulumtim i ri: Jeta fillon kur fëmijët braktisin shtëpinë.
Ndërsa mua më duhet t’u them djemve dhe nuseve se çfarë ka ndodhur.
Pse unë? Le ta bëjë ai.
Por a duhet t’i them që ta bëjë? Nuk pa për t’i ardhur mirë nëse i them.
Bagetë.
Kos.
Pulë të ngrirë.
Patellxhane.
Patate.
Avokado.
Ullinj.
Sëmundje.
Varri.
U vesha dhe dola të bëja pazar dhe të mbaroja disa punë. Së shpejti do të jetë dimër dhe ne ende nuk e kemi rregulluar dritaren që pikon në ballkon. Për më tepër, duhet të vijnë teknikët për të rregulluar televizorin, edhe pse Moshe e ndreqi disi në festën e Purim[1]-it, meqë kanalet e kabllit nisin e kapin miza mu në mes të filmit. Kush është ajo, femra që gjeti për veten e vet në eskursionin e fabrikës në Nentanja? Sa vjeç është? E martuar? Beqare? Ndoshta është e divorcuar ose vejushë? Me ose pa fëmijë? Mbi të gjitha, çfarë dhuratash thua t’i ketë blerë ai?
Ai do ta marrë atë me vete, në vendin tim, në turin e organizuar në Spanjë. U bënë dy vjet që flet vetëm për Spanjën, por nuk shkuam asnjëherë. Radhën e parë duhej të mbyllnim ballkonin dhe vitin e shkuar duhej të zëvendësonim lavatriçen, në vend që të shkonim në Spanjë.
A thua t’i ketë blerë rroba? Rroba dimri? Çfarë t’i ketë blerë? Ku i ka blerë? Po ajo, ç’dhurata i ka bërë? Nejse, çfarëdo dhurate t’i bësh atij, reagimi është gjithmone:
-Vërtet? E pse? O Zot, e ç’të bëj unë me këtë?
Po çfarë shikon tek ai? Me palët e dhjamura të barkut, qimet në veshë dhe erën e mprehte të djersës. Ai ka probleme me gjendrat e djersës. Për shkak të kësaj, por edhe erës së keqe të gojës, më pëlqen që ai të ma bëjë nga pas, unë me fytyrë nga dysheku. Ose dal unë përsipër, sa më larg nga goja e tij. Po ai, në cilin pozicion e bën me atë? Si e duron duhmën ajo?
Nejse, e ç’më hyn në punë nëse, kur flenë bashkë, ajo mban apo jo sutjena të ngushta me vrima në gjoks apo nëse shtiret sikur vjen? Apo nëse ai i thotë:
-Eja të bëjmë Kupën e Verës bashkë.
Dhe, e them me bindje, nuk ka kurrëfarë rëndësie ç’pamje ka ajo. Edhe pse, që kur më bëri shpalljen e famshme, kam filluar t’u kushtoj më shumë vëmendje femrave. Fundja, ajo mund të jetë kushdo midis të gjashtëmbëdhjetave dhe të pesëdhjetave, sepse, në pesëdhjetë vjetorin e ditëlindjes time, ai më premtoi se do të më çonte në Spanjë për një muaj mjalti të dytë, pavarësisht faktit që në vend të Spanjës ne mbyllem ballkonin për të krijuar një studio.
Ndoshta është ajo, shitësja ruse tek supermarketi? Ato ruset kanë diçka me të vërtetë seksi; të japin përshtypjen sikur kanë parë gjithçka në jetë dhe në shtrat janë të gatshme për çdo gjë. Mos është ajo bjondja aty, me minifund, duke provuar freskinë e perimeve? Apo ajo tjetra aty, me gjoksin e madh? Ai e ka zakon të kthejë kokën për të parë bjondet me minifund ose jo-bjondet pa minifund nëse e kanë gjoksin e madh. Dhe pastaj gjithmonë më justifikohet:
-E çfarë pastaj, Brasha? Ç’rëndësi ka nëse kthej kokën? Qentë që lehin nuk kafshojnë, apo jo?
Ndoshta është ajo vazja që dje po qëndronte mu përpara meje në radhën e pritjes në bankë, e cila kthehej vazhdimisht dhe më shikonte? Mbase edhe ajo ruspia me të shkurtra dhe taka të larta përballë butikut, me gjysmën e gjokseve jashtë, tek po thërret një taksi? Mund të jetë edhe ndonjëra, me të cilën, në fakt, njihem shumë mirë? Ndonjëra nga fabrika… sekretarja e shëndoshë e Alfredit, apo ajo llogaritarja e cila mban rroba të ngushta, që i shkojnë më përshtat një adoleshenteje? Është mëse e mundur që të jetë pikërisht shitësja e butikut, e cila po më gënjen pa iu dridhur qerpiku se gjasme ngjaj shumë bukur me këto xhinset e bardha, edhe pse e dimë të dyja se ajo po gënjen, se xhinset janë shumë të mëdha për mua, sepse ajo nuk e ka masën time?
Sa e mefshtë që jam! Me këmbë si këto të miat edhe unë mund të vija rrotull me minifund. Madje edhe me të shkurtra. Ndoshta mund të jetë edhe Dahlia. Fundja, kur dje po dilja nga dyqani i Maimanit, e pashë si po më përshdeste që nga larg me dorë, në mënyrë shumë të çuditshme, dhe pastaj u zhduk. Pse mu shmang ashtu? Apo nuk mu shmang, por thjesht mu duk mua? I vajta pas, në mes të rrugës, duke e thirrur: -Dahlia! Dahlia!- por jo aq fortë sa duhej, ose ndoshta thirra me forcën e duhur, por nuk dëgjohesha sepse makinat nisën t’u binin borive nga të dyja anët dhe unë ngeca në mes të rrugës, nuk mund të kaloja në anën tjetër e as të kthehesha mbas. Në fund, arrita të kthehesha në anën time, madje më shkoi mendja t’i telefonoja asaj dhe ta pyesja:
-Dahlia, fol, ka ndodhur gjë?
Në vend të kësaj u ula në një stol të parkut dhe nisa të kreh flokët me krehër, duke u parë në një pasqyrë të vogël që kisha në çantë. U kreha për një kohë të gjatë, edhe pse pak fije me kanë ngelur në kokë, qëkur Lusieni më bëri atë që më bëri, dhe nuk kam kë të bëj me faj veç vetes time të mefshtë.
Fundja, nuk do të ndryshonte gjë po të mësoja të vërtetën, por të paktën do e dija, gjithsesi, nëse ai e do atë tjetrën, apo është thjesht çështje seksi, dhe nëse ende më do ndopak, apo nëse më ka dashur ndonjëherë gjithë këtë kohë? Të paktën në fillim? Kur ende më thërriste me nofka të ëmbla? Apo nëse asaj i pëlqen t’i shtrydhë agnet dhe ai e lejon, pa u bezdisur? Dhe, në përgjithësi, si është vallë dashuria e vërtetë? Dua ta përjetoj njëherë, sa për ta ditur.
Nëse do të flisnim për marrëdhëniet, ju mund të thoni se këto tridhjetë vjet unë kam marrë nga ai, gjithë-gjithë, një trajtim të mirë, një dozë vleresimi, dhurata aty-këtu dhe ndonjëherë edhe ndonjë kompliment mbi pamjen ose gatimin tim, apo se si i zgjidhja gjërat tak-fak:
-Je më e mira, Brasha! Sot e ke qarë, Brasha!
Dhe, sa herë që debatonim, në fund pajtoheshim gjithmonë. Sa herë që shkonte jashtë shtetit me fabrikën, ai do të sillte gjithmonë diçka për mua dhe fëmijët… “Posion[2]”, sepse nuk dinte të zgjidhte diçka tjeter vetë. E dashura e tij ka gjithashtu një “Poison”; ia nuhata në rroba pasi më tregoi dhe, që nga ajo kohë, nuk e përdora më parfumin, por rrobat e tij vazhduan të mbanin atë erë. Lexova një herë në rubrikën e Sigalit se tërheqja seksuale e një mashkulli ushqehet kryesisht nga shqisa e nuhatjes. Ajo Sigalita këput broçkulla, sepse, nëse kjo do të ishte e vërtetë dhe nëse unë dhe dashnorja mbajmë të njëjtin parfum, atëherëç’nevojë kishte ai për të ndryshuar femër?
Qëndrova një kohë të mirë ulur në parkun përkujtimor për heronjtë e rënë të Marinës dhe e vlerësova çështjen në themel nga të gjitha këndvështrimet. Ndoshta Moshe ia ka dhënë qëllimisht asaj parfumin, që unë mos të nuhasja tek ai aromën e një femre tjetër dhe kështu nuk do të dyshoja? Ose ndoshta, thjesht rastësisht, asaj i pëlqente të mbante “Poison” edhe përpara se të takoheshin bashkë? Ndoshta nuk ishte ai që e nisi, por ajo? Ndoshta, kur ai më tha: -Shiko, Brasha, nuk kam zgjidhje tjetër tani, – ai kërkonte të thoshte se ajo është shtatzëne me të? Ose, që në fillim, Moshe i ka thënë asaj se “Poison” është parfumi i tij i parapëlqyer dhe, sapo e ka dëgjuar një gjë të tille, ajo ka nxituar ta blejë vetë një flakon, sepse edhe ajo do të ketë lexuar të njëjtin artikull në rubrikën e asaj idiotes, Sigalit? Kjo do të ishte e vetmja pyetje që do t’i bëja nëse do të piqeshim një ditë. Hollësitë e tjera s’më hyjnë në sy. Dhe, tani që e mendoj, edhe kjo s’ka kurrëfarë rëndësie. Thjesht më vjen keq që i kam prerë flokët në këtë mënyrë. Dhe pikërisht atë mëngjes.
Ndoshta e ka sjellë në shtëpi kur nuk kam qenë unë?
Njëherë? Shpeshherë?
A thua të ketë parë fotot e familjes në korridor? Të ketë prekur foton tonë të dasmës?
A thua Moshe e ka zhveshur dhe e ka bërë me të në divanin e sallonit? Mbi tapet? Mbase edhe në krevatin tonë, në dhomën tonë. Mbi mbulesën e krevatit, apo thua e ka hequr më parë?
A thua i ka kërkuar të bëjnë Kupën e Verës? Ka pranuar ajo? Ka ndjerë neveri?
Cilin nga peshqirët thua të kenë përdorur?
Mos vallë ka përdorur furçën time të dhëmbëve? Krehërin tim? Tamponët e pambukur për fytyrën? A thua të ketë përdorur parfumin që ai ma ka sjellë si dhuratë nga Roma? Të ketë prekur fustanet e mia? Të ketë parë në sirtarët e mi? Të ketë kontrolluar mes mbathjeve të mia? Të ketë pyetur veten kur ka parë sutjenat me vrima në gjoks?
Qëndrova një kohë të gjatë ulur në atë stol, sepse nuk kisha ku të nxitoja tjetër dhe duhej, gjithsesi, të pushoja dhe të mendoja njëherë e mirë për gjithçka. Fatmirësisht, në çantë kisha një bllok të vogël shënimesh, me logon e fabrikës, me fletë që mund t’i shkëputje një nga një dhe me një stilolaps ngjyrë ari që futej brenda. Shkrova:
Rroba për të larë.
Hekurosje.
Të çoj xhaketën e Moshes në pastrim kimik.
Të premten, vendos lule në sallon për Sabathin… mund të vijnë njerëz për vizitë.
Pije alkolike: kontrollo se çfarë ka mbetur në bar.
Arra.
Biskota kripura.
Gjevrekë të thatë me kripë.
Ullinj të zinj.
Djathra dhe ato domatet e vogla, si dhe mezera të tjera.
Ndoshta akullore, me dy shije.
Dhe, në dimër, kur jashtë ka lagështirë dhe rrugët boshatisen, ti do të mbyllesh e vetme në shtëpi, duke parë Kanalin e Blerjeve dhe do të dëgjosh shiun që bie në ulluk.
Disa fruta.
Peceta letre.
Kafe të mirë.
Bonbone.
Duhet t’u telefonoj teknikëve në mënyrë që mos të dalin mizat në mes të filmit. Por edhe t’u telefonoj Shirlit të Ilanit dhe Orlit të Joavit, sepse djemtë janë të dy jashtë shtetit me punë, që t’u them se po divorcohemi. Joavi do edhe disa ditë të kthehet, ndersa Ilani do të qëndrojë andej të paktën një muaj tjetër, por e kam disi të vështirë të kujtoj se kur kanë ikur dhe, në përgjithësi, e kam të vështirë. Duhet gjithashtu të paguaj tarifën e pastrimit… Moshe vazhdon ta shtyjë për më vonë dhe nuk më vjen mirë. Fundja, ka hyrë tetori, pothuajse ka ardhur dimri, dhe më pas vjen Pesah[3]-u … më duhet të planifikoj darkën e Seder[4] Pesah-ut dhe të përgatis gjithçka mësëmiri, kësaj radhe pa ndihmën e nuses snobe të Joavit, por edhe pa ndihmën e asaj tjetrës, nusës së poshtër të Ilanit. Ky blloku i vogël, me atë penën e vet të artë, është një dhuratë e rënë nga qielli.
E ç’të keqe ka që jam një grua e pavarur dhe që jetoj e vetme në shtëpi, pa të bërtitura, pa faqe gazetash të shpërndara nëpër shtëpi gjatë fundjavave, pa pika shurre mbi ulësen e WC-së, pa çorape të mbledhura shuk poshtë krevatit dhe kolltukut, pa bërë Kupën e Verës me të dhe pa pretenduar se më pas të kap orgazma për shkak të saj?
Pas dokohe, u çova nga stoli, qëndrova përpara shkëmbit të zi që shërbente si përkujtimore dhe lexova një nga një emrat e heronjve të rënë të Marinës, aq të rinj, ende fëmijë, secili prej tyre me një nënë… e ç’është tragjedia ime përpara tragjedisë së tyre? Atë moment mendova sa keq ishte për faktin se disa prej tyre, me shumë mundësi, vdiqën përpara se të gëzoheshin me një femër dhe sa keq, sepse tani, në situatën time të re si një grua e pavarur, e pse jo, unë mund të vija pak “Poison” dhe kështu, pa asnjë problem, herë pas here të merrja në krevat nga këta heronjtë e rënë, t’i bëja të ndiheshin mirë, por edhe veten time, për kohën që më ka mbetur, përpara se semundjet dhe varri të deklarojnë të drejtën e tyre mbi mua.
Më pas, e lashë parkun përkujtimor dhe u sorrollata rrugëve, kundrova vitrinat e dyqaneve, ose, për të qenë më e saktë, kontrollova në xhamat e vitrinave për të parë si dukesha. Me raste më dukej vetja e shkurtër dhe e shëndoshë, herë të tjera e gjatë dhe e hollë, si një fije shkrepse. Me paratë për udhëtimin në Spanje me rastin e pesëdhjetë vjetorit tim, por që nuk e bëmë, unë mund të kisha bërë një ndërhyrje në fytyrë ose të kisha zmadhuar gjoksin. Në ditët tona mund të bësh gjithçka. Ose, për të njëjtën shumë, mund të kisha shkuar të takoja shoqen time të ngushtë, Behirën, e cila ka njëzetë vjet që jeton në Gjenevë. Ajo është shumë e pasur dhe njëherë me shkroi një letër për të thënë se isha e ftuar të vizitoja kurdoherë që më binte rruga atypari. Por aty nuk e quajnë Behira; aty i thërrasin Blansh dhe i shoqi është një inxhinier gjerman, shumë më i ri në moshë se ajo. Behira ishte e para femër në klasën tonë, në shkollën e mesme “Heronjtë e Kodrës”, e cila bleu sutjena dhe mbathje mëndafshi të tejdukshme, që asokohe përbënin një risi dhe për të cilat djemtë humbitnin mendjen, të paktën kështu thuhej, por edhe vajzat nuk mbeteshin pas.
Rrugët qenë mbushur me lloj lloj femrash. Befas, më hypi një dëshirë e ethshme të dija se çfarë sutjenash dhe mbathjesh kishte veshur secila prej tyre. Disa syresh ecnin bashkë rugëve dhe qeshnin me të madhe. Kishte edhe shumë bjonde, kryesisht me flokë të lyera, dhe me shumë mundësi kishin veshur tanga në vend të mbathjeve. Të zeza! Flokët mund t’i bëja lehtësisht bjonde… kush do të më ndalonte? Mund të blija tanga si të tyret, ose mbathje mëndafshi të tejdukshme, si të Behirës. Ndaj, kur Moshe më kërkoi të shkoja me të në eskursionin e fabrikës në Netanja, unë duhet të kisha pranuar, madje duhej të kisha blerë të brendshme seksi për udhëtimin, geta me vija mëndafshi, një minifund, si dhe të lyeja flokët bjonde. Moshe do të kishte lënë mendtë pas meje dhe nuk do ta kishte përfillur fare atë tjetrën. Për fat të keq, atë ditë unë shkove te Lusieni dhe e lashë të më krasiste si shkurre. Sa budallaqe! Vetë u masakrova ashtu.
Në vend që të shkoja tek Lusieni për një qethje djaloshare, duhej të kisha shkuar tek Sandra për një permanent. Tani është tepër vonë. Zakonisht, era këtu fryn nga perëndimi në lindje, ndaj gjasat janë që kaçurrelat e mia kanë fluturuar deri në Kinë tani. Po pse jam ulur këtu dhe po shkruaj gjithçka që ka ndodhur mbi bllokun e Moshes me logon e fabrikës? Sigurisht, jo që ta lexojë Moshe, mos e dhëntë Zoti! Sigurisht, as për fëmijët. Ndoshta do të dalë të jetë një letër e gjatë për shoqen time të vjetër të klasës, Behirën? Vetëm se ka kohë që askush nuk e thërret atë Behira; ajo është Blanshi tani dhe për shumë kohë nuk ka jetuar këtu, por në Gjenevë, me të shoqin, inxhinierin gjerman, i cili është shumë vite më i ri se ajo. Përshëndetje, Behira, e dashur Blansh. Si je, si janë gjërat aty? Të kujtohet mësuesja jonë, Tzila Tzipkini, me çizmet e kuqe? Duhet të kenë kaluar tridhjetë e pesë vjet qëkur jemi parë, une dhe ti, po s’ka rëndësi. Ti ke qenë pothuajse gjithmonë shoqja ime më e mirë dhe je ende shoqja ime e ngushtë, ndaj jam ulur këtu dhe po të shkruaj për tragjedinë që më ka rënë mbi krye. Pyes veten nëse ende vazhdon të veshësh ato mbathjet dhe sutjenat e shkëlqyera prej mendafshi, pak a shumë të tejdukshme? Që të bësh për vete tët shoq, inxhinierin gjerman, që ai mos të të braktisë? Por mund të jetë edhe e kundërta, e lejon të livadhisë ku t’i teket, sepse t’i vetë e ke një dashnor dhe i vesh sutjenat dhe mbathjet e tua të mëndafshta, të tejdukshme dhe të kushtueshme, vetëm për atë? Ah, sikur të kisha adresën tënde në Gjenevë, do të nismim një korrespondencë, vetëm në të dyja. Apo mos vallë të ka lënë edhe ty burri, meqë ke të njëjtën moshë si unë dhe, në fakt, a nuk i kishe dy muaj mbi mua?
Rrugës për në shtëpi pashë vetëm femrat e tjera. Rrugëve nuk më zuri syri asnjë mashkull, por ndoshta ata ishin bërë të tejdukshëm për mua, si qelqi, me përjashtim të heronjve të Marinës, të cilët kanë vdekur dhe humbur me kohë. U kushtoja vëmendje më të madhe femrave me minifunde ose të shkurtra, me ose pa tanga. Nuk më ka pëlqyer kurrë sa të holla janë këmbët e femrave poshtë gjunjve, ndërkohë që mbi gjunj vijnë dhe trashen. E si mund të jenë seksi ato? Gjunjtë, në përgjithësi, më janë dukur shumë të shëmtuar, a thua dikush ka marrë dy shkarpa dhe i ka salduar bashkë, vetëm se saldimi nuk ka dalë mirë, paksa i ashpër dhe i gungaç. Disa prej femrave në rrugë mbanin një erë të fortë parfumi dhe unë nisa t’u shkoja pas e t’i nuhasja… mos ishte “Poison”? Madje një vajzë u nervozua, u kthye dhe më tha:
-Më fal, moj zonjë, po ç’hall keni?
-Asnjë hall, – u përgjigja unë. – Gëzohem që po takohemi. Më quajnë Brasha dhe së shpejti divorcohem.
I shqiptoja për herë të parë ato fjalë dhe, kur i dëgjova të më dilnin nga goja, desh u këputa, mu prenë gjunjtë. Vetëm frika nga turpi më mbajti në këmbë, sepse nuk mund të lëshohesha përtokë mes të panjohurve dhe të nisja të qaja në mes të rrugës. Kështu që i gëlltita lotët.
Dhe, Behira, në fund shkova në kopshtin e Janivit, tamam në kohë, dhe e mora me vete t’i blija një lodër. Rrugës, i thashë se gjyshi po më linte. Janivi më pyeti nëse ishte për faj të tij, meqë nuk ishte sjellë mirë në shtëpinë tonë të shtunën mbasdite?
-E nga ta di arsyen, – thashë unë. – Ndoshta është më mirë të pyesësh gjyshin, Janiv. Telefonoji në punë dhe premtoji se nuk do të shkaktosh më telashe dhe as nuk do të bësh më rrëmujë. Se nuk do t’i prishësh më videokasetën. Mbase kjo e zbut.
-Mirë, kështu do bëj, – tha Janivi, pastaj vendosi një dorë mbi zemrën e tij dhe më pas mbi zemrën time. Një vazjë me xhinse qe ulur në një stol përballë zyrës së postës, me një kone mbi prehër. Janivi u shkoi afër për të përkëdhelur konen dhe kur ikëm më tha se konja qe përpjekur ta kafshonte.
-Mos thuaj budallëqe, – i thashë. –Konja nuk të bëri asgjë.
-Jo, nuk më kafshoi, – u përgjigj Janivi, – por donte.
E pyeta se si mund ta thoshte një gjë të tillë, se ai s’kishte nga ta dinte se çfarë donte konja. Janivi vari turinjtë dhe nuk më foli më.
Përktheu: Dhimitër Gjodede
[1] Purimi festohet më datë 14 të muajit Adar sipas kalendarit hebraik, domethënë në fund të shkurtit apo në fillim të marsit.
[2] ang. Helm.
[3] Pesah fillon në ditën e 14 të muajit Nisan sipas kalendarit hebraik, në mars ose prill. Njihet ndryshe edhe si Hag Aviv (Festa e Pranverës).
[4] Seder është një ritual i veçantë fetar që ndodh në shtëpitë e hebrenjve në dy netët e para të festës. Fjala Seder në hebraisht do të thotë renditje dhe kjo nënkupton rendin e rreptë të darkës festive, leximin e lutjeve dhe të Hagadah Pesah (tregimit të Pesah në hebraisht).
