Tirana shpallet qyteti mikpritës i Samitit të NATO-s për vitin 2027
Hagë, 25 qershor 2025 — Udhëheqësit e vendeve anëtare të NATO-s u mblodhën sot në Hagë për një samit vendimtar që rikonfirmoi unitetin e Aleancës përballë kërcënimeve në rritje të sigurisë globale dhe miratoi një angazhim historik për investime në mbrojtje, qëndrueshmëri dhe inovacion. Në një vendim historik, Shqipëria u shpall zyrtarisht si vendi pritës i Samitit të NATO-s në vitin 2027, duke shënuar një moment të rëndësishëm në rrugëtimin e saj euroatlantik.
“Deklarata e Samitit të Hagës”, e miratuar njëzëri nga krerët e shteteve dhe qeverive të vendeve anëtare, theksoi misionin e qëndrueshëm të NATO-s: të mbrojë lirinë dhe demokracinë, të sigurojë një miliard qytetarë dhe të garantojë mbrojtjen kolektive, siç parashikohet në nenin 5 të Traktatit të Uashingtonit: një sulm ndaj njërit është një sulm ndaj të gjithëve.
Në deklaratë thuhet: “Ne mbetemi të bashkuar dhe të vendosur për të mbrojtur një miliard qytetarët tanë, për të mbrojtur Aleancën dhe për të ruajtur lirinë dhe demokracinë tonë.” Deklarata vuri në dukje kërcënimin strategjik që paraqet Rusia dhe rreziqet e vazhdueshme nga terrorizmi, ndërsa paraqiti një vizion gjithëpërfshirës për të ardhmen e NATO-s, përfshirë një standard të ri investimesh.
Vendet anëtare të NATO-s u angazhuan të investojnë 5% të PBB-së çdo vit deri në vitin 2035 për nevoja të mbrojtjes dhe sigurisë. Nga kjo shumë, të paktën 3.5% do të shkojnë për përmbushjen e objektivave të kapaciteteve të NATO-s dhe nevojave ushtarake, ndërsa deri në 1.5% do të dedikohen për mbrojtjen e infrastrukturës kritike, sigurinë kibernetike, qëndrueshmërinë civile, inovacionin dhe përgatitjen industriale. Vendet anëtare do të paraqesin plane vjetore për të arritur këto objektiva, ndërsa përparimi do të rishqyrtohet në vitin 2029. Mbështetja për mbrojtjen e Ukrainës dhe industrinë e saj të mbrojtjes do të llogaritet gjithashtu si pjesë e shpenzimeve të mbrojtjes.
Deklarata gjithashtu shprehu përkushtim për eliminimin e barrierave tregtare brenda Aleancës, zgjerimin e bashkëpunimit industrial transatlantik në mbrojtje dhe nxitjen e teknologjive të reja për të ruajtur epërsinë strategjike.
Dr. Albert Rakipi, President i Institutit te Studimeve Nderkombetare (Albanian Institute for International Studies- AIIS), zhvilloi një takim me Dr. Werner Fasslabend, President i AIES (Austria Institute for European and Security Policy) dhe ish-Ministër i Mbrojtjes i Austrisë, gjate aktivitetit NATO Public Forum 2025.
Tirana mikpret Samitin e NATO-s 2027
Ndër njoftimet e rëndësishme të samitit ishte edhe vendimi për të mbajtur Samitin e NATO-s në vitin 2027 në Tiranë. Ky vendim shihet gjerësisht si një njohje historike e transformimit të Shqipërisë — nga një diktaturë e izoluar që dikur e shpallte NATO-n dhe SHBA-në si kërcënimin më të madh, në një aleate aktive dhe e besueshme.
Shqipëria u anëtarësua në NATO në vitin 2009, një vit pasi mori ftesën në Samitin e Bukureshtit. Rruga drejt anëtarësimit u formësua nga reforma të thella dhe një orientim strategjik drejt Perëndimit.
Duke folur në Hagë, Albert Rakipi, drejtues i Institutit Shqiptar për Studime Ndërkombëtare (AIIS), e quajti vendimin “një moment të jashtëzakonshëm në udhëtimin postkomunist të Shqipërisë”. AIIS mori pjesë në NATO Public Forum 2025 — një aktivitet paralel me Samitin, si Partner Institucional.
“Për një brez që është rritur nën komunizëm, ideja që Tirana të presë një Samit të NATO-s do të ishte e paimagjinueshme. Për dekada me radhë, NATO ishte shpallur armiku numër një i shtetit shqiptar,” tha Rakipi. “Ky samit nuk njeh vetëm sa kemi ndryshuar — ai konfirmon që ne i përkasim komunitetit euroatlantik, jo vetëm gjeografikisht, por edhe politikisht dhe moralisht.”
Rakipi theksoi se sfidat e sotme të sigurisë kërkojnë më shumë se shpenzime ushtarake — ato kërkojnë vlera demokratike të përbashkëta dhe besim të ndërsjellë afatgjatë. “Nga lufta konvencionale te ajo hibride dhe sulmet kibernetike, kompleksiteti i mjedisit të sotëm do të thotë që NATO duhet të mbetet e adaptueshme dhe e bashkuar.”
Instituti shqiptar që formëson politikën strategjike
Prej më shumë se dy dekadash, Instituti Shqiptar për Studime Ndërkombëtare ka luajtur një rol qendror në formësimin e politikës së jashtme dhe të sigurisë së Shqipërisë. I njohur gjerësisht si think-tank-u kryesor në vend, AIIS ka kontribuar vazhdimisht në dialogun euroatlantik, duke përfshirë debatet për NATO-n, integrimin europian dhe bashkëpunimin rajonal.
AIIS renditet ndër institutet kërkimore më të mira në Evropën Qendrore dhe Juglindore dhe është anëtar i asociuar i Kolegjit Evropian për Siguri dhe Mbrojtje. Në vitet e fundit, ai ka luajtur një rol kyç në nismën për hapjen e një kampusi të Kolegjit të Evropës në Tiranë, përmes një propozimi të shkëlqyer dhe në kohë, të paraqitur Qeverisë shqiptare dhe Samitit të BE-së të mbajtur në Tiranë në dhjetor 2022, duke forcuar integrimin akademik dhe diplomatik të Shqipërisë me Evropën.
Në Prill 2024, AIIS organizoi një konferencë të nivelit të lartë për të shënuar 15-vjetorin e anëtarësimit të Shqipërisë në NATO. Në fjalën e tij, Rakipi u shpreh: “NATO nuk ishte thjesht një garanci sigurie për Shqipërinë. Ajo ishte rruga më e qartë për të dalë nga izolimi dhe për të hyrë në botën demokratike.”
Ndërsa NATO i afrohet 80-vjetorit të saj, Samiti i Hagës 2025 përforcoi rolin e Aleancës si një organizatë gjithëpërfshirëse sigurie që përballet me sfidat e shekullit XXI. Me Shqipërinë që tani përgatitet të presë Samitin e vitit 2027, ky zhvillim pritet të jetë një moment historik — si për vendin, ashtu edhe për Aleancën.
Nga Haga në Tiranë, mesazhi i Aleancës mbetet i qartë: uniteti, angazhimi dhe transformimi vazhdojnë të jenë forcat më të mëdha të NATO-s.
